• - Strona Główna

• 
  
  

Informacja o tym, że produkt został wytworzony w Polsce, przez polską firmę daje wielu dodatkowy asumpt do tego, by po niego sięgnąć – wiemy wtedy, że firma płaci podatki w naszym kraju i tutaj daje pracę. Nie zawsze jednak informacja taka jest dosyć dostatecznie wyeksponowana na opakowaniu, a nawet polskojęzycznie brzmiąca nazwa marki nie jest gwarantem tego, że firma, która ją wyprodukowała ma jakiekolwiek związki z Polską. Często polskie firmy wykupowane są przez zagraniczne koncerny, które jednak decydują się na wytwarzanie np. jedzenia, czy kosmetyków w Polsce. Przykładem może być tu marka Winiary: „1 września 1994 roku firma Winiary została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, a niecały rok później podpisana została umowa prywatyzacyjna ze szwajcarskim koncernem Nestle, największym na świecie producentem żywności. Jak wykazuje raport GFK Polonia dla Superbrands, Polacy często kupują produkt przekonani o tym, że jest polski, gdy tymczasem od dawna jest w zagranicznych rękach. Winiary jest tu dobrym przykładem: 90% badanych ocenia tę firmę jako polską” (cyt. za https://www.facebook.com/app.pola).
Innym przykładem może być swojsko brzmiąca marka Nałęczowianka, która należy również do korporacji Nestle prowadzącej produkcję w naszym kraju.

Kod kreskowy – ważna wskazówka?
Wiele organizacji, czy osób działających na rzecz promowania polskich produktów radzi, by kupując produkt zwrócić uwagę na kod kreskowy. Ten rozpoczynający się od cyfr „590” ma oznaczać, że dany produkt jest produkowany lub dystrybuowany przez przedsiębiorstwo zarejestrowane w Polsce. Warto jednak prócz kodu dodatkowo szukać na opakowaniach oznaczenia typu „wyprodukowano w Polsce”. Np. odzieżowa popularna marka Reserved należy do polskiej spółki LPP SA, na jej ubraniach widnieje kod rozpoczynający się od „590”, jednak na metkach możemy znaleźć informację „wyprodukowano w Bangladeszu”. Firmy odzieżowe decydują się na przeniesienie produkcji do krajów, gdzie koszty zatrudnienia pracowników są o wiele niższe niż np. w Polsce.
Fundacja Kazimierza Wielkiego z Torunia prowadząca akcję „Polski ślad” przestrzega, że niekoniecznie „590” jest dobrym wyznacznikiem dla konsumentów, którym zależy na kupnie polskich produktów. Jak podaje na stronie polskislad.pl: „Faktem jest, że kod rozpoczynający się od 590 może informować o tym, że produkt wyprodukowano na zlecenie firmy zarejestrowanej w Polsce lub, że faktycznie został on wyprodukowany w Polsce (w jakiejś części, np. złożony z przywiezionych komponentów). Powinniśmy więc przestać całkowicie ufać odwołaniu do kodu 590, nawet jeśli dopisano przy nim, że produkt został zrobiony w Polsce. Nie wiemy bowiem, czy: produktu nie zrobiono z gotowych komponentów wwiezionych do Polski; nie wykonała go zarejestrowana w Polsce „córka” zagranicznej firmy, która za pomocą działań księgowych i tak nie płaci podatków w Polsce, a poza tym zysk wyprowadza zagranicę, tam gdzie mieszkają jej właściciele. Oczywiście nie wyklucza to, że takim kodem może być oznaczony produkt wyprodukowany całościowo w Polsce, przez firmę należąca do polskich obywateli, uczciwie płacących podatki w Polsce. Jednak, jak pokazują przykłady, kod niczego nie gwarantuje. Bezkrytyczne bazowanie na kodzie 590 może nieść odwrotny, do zamierzonego skutek – zamiast bowiem zwiększać świadomą konsumpcję obywateli, zgodną ze swoim interesem, wdrukowuje fałszywy stereotyp, który może prowadzić do wydawania pieniędzy na produkty i w firmach niezwiązanych interesem z Polską”.

Inne oznaczenia
Często na opakowaniach produktów można znaleźć informacje „produkt polski”, „wyprodukowano w Polsce”, „made in Poland” itp. Autorzy bloga kupujpolskieprodukty.pl przekonują, że także i tym oznaczeniom nie można bezgranicznie ufać. Według niech, „Napis typu „produkt polski” może wprowadzić konsumenta w błąd, ponieważ – co dobitnie podkreśla Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – „z informacji tej nie wynika, czy chodzi tu o surowce polskie, przedsiębiorcę polskiego, polskim pracowników, miejsce wytworzenia czy wszystkie te czynniki razem”. Może być tak, że produkt został wytworzony w Polsce, ale przez firmę zarejestrowaną za granicą.
Funkcjonuje w Polsce wiele podmiotów, które po spełnieniu pewnych warunków, pozwalają producentom umieszczać na opakowaniach loga wskazujące na jakość albo pochodzenie produktów. Fundacja Kazimierza Wielkiego wdraża logo „Polski ślad” – produkty oznaczone symbolem akcji dają wskazówkę konsumentowi, że firmy nie tylko zatrudniają pracowników w Polsce, ale też w naszym kraju płacą podatki.
Stowarzyszenie PEMI stworzyło logo „590 powodów” – przedsiębiorcy mogą bezpłatnie umieszczać na swoich produktach logo akcji, o ile wytwarzają swoje produkty w Polsce.
„…od blisko dwudziestu pięciu lat, organizowany jest niekomercyjny Konkurs „Teraz Polska”, wyłaniający grupę najlepszych produktów i usług, które dzięki swoim walorom jakościowym, technologicznym i użytkowym, wyróżniają się na rynku oraz mogą być wzorem dla innych” (cyt. za teraz polska.pl). Warto jednak pamiętać, że na liście wyróżnionych godłem „Teraz Polska” mogą znajdować się produkty wytworzone w Polsce, ale przez zagraniczne koncerny.
Ministerstwo Rolnictwa prowadzi akcję „Poznaj dobrą żywność”, której logo nawiązuje do flagi narodowej naszego kraju. W programie mogą jednak uczestniczyć przedsiębiorcy z państw członkowskich Unii Europejskiej. Znak jest więc informacją o wysokiej jakości produktu, a nie o jego pochodzeniu. To jednak jeden z bardziej rozpoznawanych znaków na produktach, który przyznany już został głównie wielu polskim producentom m.in. mięsa i produktów mięsnych, mleka i produktów mlecznych, przetworów zbożowych, owoców, warzyw, wyrobów cukierniczych.
Certyfikacja wyrobów to praktyka, z której chętnie korzystają firmy chcące ugruntować swoją pozycję na rynku i zdobywać klientów. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji zajmuje się organizowaniem systemu certyfikacji, czego wynikiem są znaki jakości, które możemy znaleźć na produktach. To m.in. znak „Q”, „Eko-znak”, Europejskie Logo Żywności Ekologicznej, „Jakość tradycja”. Kupując produkty niepakowane, jak warzywa, czy owoce też mamy wybór. Nawet w środku sezonu w supermarketach możemy się natknąć na pomidory z innych krajów, dlatego szukajmy informacji o pochodzeniu towarów. Wiele sklepów, choć niestety nie wszystkie, podaje je najczęściej na tabliczce obok ceny.

Pola. Zabierz ją na zakupy
Tak reklamują aplikację Pola jej twórcy. Wydana przez Klub Jagielloński aplikacja pozwala w łatwy sposób uzyskać informacje o tym, czy dany produkt został wytworzony w Polsce, firma prowadzi badania w naszym kraju, jest zarejestrowana w Polsce, czy jest częścią zagranicznego koncernu. Najpierw należy zainstalować Polę w swoim telefonie komórkowym, za jej pomocą zeskanować kod kreskowy znajdujący się na produkcie – dzięki temu dowiemy się, jaka firma wytworzyła produkt, który kupiliśmy lub zamierzamy kupić, a także jej krótki opis. Jeśli trzymamy w ręku produkt, którego nie ma w bazie aplikacji, można go zgłosić również za jej pomocą, wysyłając jego zdjęcia. Jak czytamy na stronie www.pola-app.pl „Każdemu producentowi Pola przypisuje od 0 do 100 punktów. Pierwsze 35 punktów przyznaje proporcjonalnie do udziału polskiego kapitału w konkretnym przedsiębiorstwie. Dalsze 10 punktów otrzymuje ta firma, która jest zarejestrowana w Polsce, a kolejne 30, o ile produkuje w naszym kraju. Dalsze 15 punktów zależy od tego, czy zatrudnia w naszym kraju w obszarze badań i rozwoju. Wreszcie ostatnie 10 punktów otrzymują firmy, które nie są częścią zagranicznych koncernów”.
Aplikacja Pola być może jest najpopularniejsza, ale nie jedyna, która pomaga konsumentom stwierdzeniu, jakiego pochodzenia produkt kupują. Dostępna jest też np. aplikacja Polskie Marki – po wpisaniu w niej nazwy dowiemy się, czy dany wytwórca jest polski, czy zagraniczny i czy tworzy miejsca pracy w naszym kraju. Dzięki tej aplikacji możemy też znaleźć opisy popularnych sieci supermarketów, gazet, producentów aut itp. Jako źródło pochodzenia danych aplikacja Polskie Marki podaje bardzo często Wikipedię, ale też np. strony internetowe poszczególnych firm.
Możliwość sprawdzenia, jaki kapitał reprezentuje supermarket, w którym kupujemy też nie jest bez znaczenia, bo jeśli stawiamy na patriotyzm ekonomiczny, warto kupować polskie produkty w rodzimych sklepach.
W dyskusji o korzyściach płynących z członkostwa Polski w Unii Europejskiej często pojawia się wątek, że w ramach unijnych dotacji inwestycje realizowały zagraniczne firmy, które zarabiały pieniądze. Jak zwracają uwagę autorzy strony wspieramrozwoj.pl:
„Takie mamy prawo, że instytucje państwowe, urzędy czy nawet szkoły jeśli chcą zrealizować jakieś większe zamówienie zawsze muszą ogłosić przetarg. Często jedynym kryterium w takim wypadku jest najniższa cena. Powiecie, że to w końcu logiczne, ale nie będziecie mieć racji. Kryterium ceny jest myśleniem bardzo krótkofalowym. W długim okresie liczy się także pochodzenie kapitału wykonawcy i jego przynależność regionalna. Zagraniczna firma sprowadzi swoich fachowców i specjalistów, a do zlecenia zatrudni nieco pracowników, by ich od razu po potem zwolnić. A zarobek na zleceniu wyprowadzi za granicę. Wybierając polską firmę, a najlepiej jeszcze z regionu przyczyniamy się do jej rozwoju. Zatrudnieni przez nią pracownicy nie zostaną z miejsca wyrzuceni, bo przestaną być potrzebni. Nieodzowny jest też kwestia zdobywania doświadczenia i kwalifikacji w danej dziedzinie. Wspomożona w ten sposób firma, dzięki zdobytym umiejętnością sama będzie mogła z czasem spróbować swoich sił w zagranicznych przetargach i na nich zarabiać”.

Internet także pomocny
Tym, którzy nie korzystają z aplikacji na telefon komórkowy, można polecić także strony internetowe, czy profile na Facebooku poświęcone promocji polskich produktów. Na niektórych stronach znajdziemy katalogi krajowych marek, wiele też podaje rady i instrukcje, na co należy zwracać uwagę, by rozpoznać pochodzenie rzeczy, którą planujemy kupić. Są to m.in. www.kupujepolskieprodukty.pl, www.590powodow.pl, wspieramrozwoj.pl, www.patriotyzmekonomiczny.pl/. Na www.madeinpolska.net przeczytamy np. które niegdyś polskie firmy czy marki są teraz w obcych rękach (np. wódka Absolwent, produkty dla dzieci Bobo Frut, proszek Dosia, przyprawy Kamis).
J.P.

Komentarze

Napisz komentarz

• Komentarze naruszające netykietę nie będą publikowane.
• Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. nie będą publikowane.
• Za treść komentarza odpowiada jego autor.
• Regulamin komentowania w serwisie wyszkowiak.pl

Imię:

Tytuł:

Komentarz: