Tygodnik Informacyjno-Reklamowy WYSZKOWIAK

REKLAMA

Dziś jest 20 kwietnia 2024 r., imieniny Agnieszki, Teodora

- Strona Główna

Wypełnili moralny i chrześcijański obowiązek wobec poległych

(Zam: 23.03.2018 r., godz. 12.07)

W Szumowie pochowano szczątki żołnierzy 201. Ochotniczego Pułku Piechoty poległych w boju pod Paprocią i Pęchratką (pow. zambrowski gmina Szumowo) w 1920 r.

(fot. Justyna Pochmara)

Ich szczątki odnalazło i ekshumowało Stowarzyszenie Wizna 1939 – to samo, które prowadziło badania na temat bitwy pod Łączką (gmina Długosiodło) stoczonej w czasie Powstania Styczniowego.

To dzięki staraniom Stowarzyszenia Wizna 1939 z Wołomina wiemy więcej na temat przeszłości ziemi wyszkowskiej. Opierając się m.in. na relacji Bronisława Deskura członkowie organizacji dotarli w miejsce zwane uroczyskiem Bykowce w okolicach Łączki, gdzie odnaleźli ślady po bitwie między powstańcami a Rosjanami. Także dzięki stowarzyszeniu wiemy, gdzie niegdyś stał krzyż postawiony na pamiątkę poległych powstańców. Dzięki staraniom Stowarzyszenia i Starostwa Powiatowego w Wyszkowie nowy krzyż stanął w miejscu tego historycznego, a opiekę nad nim sprawuje społeczność szkolna z Bloch (gmina Długosiodło). Uroczystość odsłonięcia krzyża odbyła się pod koniec stycznia tego roku.
Stowarzyszenie obejmuje zasięgiem swoich zainteresowań i działań znacznie szerszy obszar tematyczny i terytorialny. Jak również relacjonowaliśmy w „Wyszkowiaku”, w ubiegłym roku rozpoczęło badania związane z bitwą stoczoną we wrześniu 1939 r. na polach Andrzejewa (woj. mazowieckie, powiat ostrowski) i Łętownicy (województwo podlaskie, powiat zambrowski). Tam doszło do dramatycznych walk z oddziałami Wehrmachtu.
Przy okazji badania śladów bitwy z okresu II wojny światowej podczas prac prowadzonych na terenie gminy Andrzejewo poszukiwacze natrafili na ludzkie szczątki. W listopadzie ubiegłego roku pod nadzorem archeologa odbyła się ich ekshumacja. Okazało się, że to zbiorowa mogiła polskich żołnierzy, którzy zginęli w bitwie z bolszewikami w sierpniu 1920 r. pod Paprocią i Pęchratką (okolice Zambrowa). Byli to członkowie 201. Ochotniczego Pułku Piechoty, tego samego, z którego pochodzili ppor. Tadeusz Wagner i strzelec Józef Jerzyński – ekshumowani z Trzcianki (kapliczka przy dawnej trasie krajowej) i pochowani uroczyście na cmentarzu w Brańszczyku w maju 2017 r.
W mogile odkrytej w gminie Andrzejewo znajdowały się szczątki dziewięciu żołnierzy w wieku od ok. 14 do ok. 30 lat. „Według przekazów miejscowej ludności, bolszewicy części z nich pościnali głowy, co znalazło potwierdzenie podczas ekshumacji i w wynikach badań antropologicznych. Ponadto stwierdzono, że jeden z poległych żołnierzy został dobity strzałem w tył głowy, o czym świadczy zachowany otwór w czaszce oraz odnaleziony drugi pocisk, który utkwił w środku ciała. Pośród nielicznych artefaktów w mogile odnaleziono polskie guziki z orłem, guziki od bielizny osobistej oraz złoty sygnet z oczkiem jednego z żołnierzy-ochotników” – relacjonował w grudniu ubiegłego roku na stronie internetowej stowarzyszenia jego prezes Dariusz Szymanowski. „Dla zabezpieczenia możliwości przyszłej identyfikacji poległych żołnierzy, próbki odnalezionych szczątków przekazano do Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, gdzie zostaną wykonane badania DNA”.
Również w grudniu 2017 r. zawiązał się komitet organizacyjny uroczystości związanych z pochowkiem odnalezionych szczątków, w którego skład weszli wójt gminy Szumowo Jarosław Cukierman, wójt gminy Andrzejewo Michał Rutkowski oraz prezes Stowarzyszenia „Wizna 1939” i Fundacji „Honor, Ojczyzna” im. Majora Władysława Raginisa Dariusz Szymanowski.
W minionym tygodniu nastąpił finał tych przygotowań. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 16 marca w Andrzejewie i Szumowie. Dzień wcześniej zorganizowano spotkanie w bibliotece miejskiej w Andrzejewie z ojcem Konradem Małysem OSB z Opactwa Benedyktynów w Tyńcu (w Krakowie), wnukiem Innocentego Libury, żołnierza-ochotnika z 201. Pułku Piechoty. Innocenty Libura był uczestnikiem walk pod Paprocią i Pęchratką, a jego wspomnienia zatytułowane „Krokiem zdobywców” po raz pierwszy ukazały się pod koniec lutego tego roku nakładem Wydawnictwa Benedyktynów Tyniec. Wieczór uzupełniły pieśni patriotyczne w wykonaniu hm. Krzysztofa Miki z 1 Drużyny Harcerzy im. Stanisława Staszica ze Skarżyska-Kamiennej.
W kościele w Andrzejewie była pełniona przy trumnach warta honorowa. Nazajutrz, 16 marca odbyła się nadzwyczajna sesja rad gmin Szumowo i Andrzejewo, które podjęły uchwałę o uczczeniu pamięci i oddaniu hołdu żołnierzom 201. Ochotniczego Pułku Piechoty. O godz. 10.00 w kościele a Andrzejewie odbyła się msza żałobna koncelebrowana pod przewodnictwem biskupa łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego. Funkcję koncelebrantów pełnili: o. Konrad Małys OSB, jego brat ks. Bartłomiej Małys, kapelan Stowarzyszenia „Wizna 1939” ks. por. Antoni Humeniuk, proboszcz parafii pw. NMP Częstochowskiej w Szumowie ks. Sławomir Grodecki, proboszcz parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie ks. Jerzy Kruszewski.
Podczas mszy odczytano listy, które do uczestników wydarzenia skierowali prezydent Andrzej Duda, biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek.
Wśród uczestników mszy byli m.in. przedstawiciel prezydenta Michał Wołłejko, posłowie Bernadeta Krynicka, Dariusz Piontkowski, Arkadiusz Czartoryski, wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, członek zarządu województwa podlaskiego Stefan Krajewski, płk Rafał Lis – dowódca 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego Dowództwa Wojsk Lądowych, radni sejmiku województwa mazowieckiego Marian Krupiński i Krzysztof Winiarski, wicestarosta wyszkowski Adam Mróz. Hołd walczącym oddali też przedstawiciele wyszkowskiego Związku Piłsudczyków i uczniowie szkół powiatowych. Goście, którzy przybyli do świątyni otrzymali kokardy w barwach narodowych, które wykonała młodzież ze Szkoły Podstawowej w Starej Ruskołęce (gm. Andrzejewo), Szkoły Podstawowej w Szumowie, Zespołu Szkół nr 1 im. rtm. Witolda Pileckiego w Ostrowi Mazowieckiej oraz Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego Księży Orionistów w Warszawie. Uczniowie przypinali kokardy uczestnikom wydarzenia.
– Słowem i pieśnią spełniamy nasz moralny i chrześcijański obowiązek okazania szacunku, czci i hołdu poległym żołnierzom – zabrał głos w imieniu organizatorów uroczystości wójt gminy Andrzejewo Michał Rutkowski.
Podczas uroczystości w kościele w Andrzejewie dostępna była gablota z przedmiotami odnalezionymi podczas ekshumacji. Tam też uczestnicy mogli wpisać się do księgi pożegnalnej poległych żołnierzy.
Po mszy uczestnicy udali się do Szumowa – na cmentarzu parafialnym trumny okryte biało-czerwonymi flagami zostały złożone do grobu. W kondukcie szli przedstawiciel władz samorządowych i centralnych różnego szczebla, delegacje szkół, organizacji, mieszkańcy, harcerze i in.
Uroczystość odbył się według ceremoniału wojskowego, a zabezpieczali ją Kompania Honorowa Garnizonu Ostrów Mazowiecka wystawiona przez 22. Wojskowy Ośrodek Kartograficzny w Komorowie (w kościele w Andrzejewie), Kompania Honorowa Garnizonu Białystok wystawiona przez 18. Pułk Rozpoznawczy w Białymstoku (na cmentarzu w Szumowie) oraz Orkiestra Wojskowa Garnizonu Warszawa (z Siedlec).
Z okazji uroczystości Stowarzyszenie Wizna 1393 r. przy współpracy z redakcją tygodnika „Wyszkowiak” przygotowało okolicznościową gazetkę.
J.P.